„ …odczuj wrażenie delikatnego tarcia w gardle …" - Sri Tirumalai Krishnamacharya.
Wielcy Mistrzowie i Nauczyciele Jogi w swoich przekazach podkreślają, iż obecność świadomego oddechu jest jednym z najważniejszych i niezbędnych elementów w praktyce jogi.
Towarzyszy on nam już od momentu postawienia stóp na macie, podczas realizowania asan, pranajamy i w czasie medytacji.
Jedną z podstawowych pranicznych technik oddechowych jest Ujjayi, zwany również oddechem zwycięstwa. Yoga Rahasya precyzyjnie opisuje cechy oddechu podczas wykonywania pozycji jogi, zarówno w formie dynamicznej jak i statycznej. Powinien być on powolny, ciągły, wydłużony i delikatny... z zatrzymaniami pomiędzy wdechem a wydechem. Podtrzymujemy pewnego rodzaju kontrolę wdychanego i wydychanego powietrza, ten sam rytm oddechu oraz to samo natężenie dźwięku (shadba). Charakterystyczny dżwięk pojawia się wtedy gdy głośnia, czyli okrągły mięsień znajdujący się z tyłu i nieco poniżej gardła, lekko się zamyka, przez co powietrze delikatnie omiata ścianki gardła. Porównywany jest on do dżwięku powstającego podczas wymawiania litery H lub lekkiego świstu wiatru... Istotne jest to by powstawał i rezonował w gardle a nie w nozdrzach, mimo iż wdychamy i wydychamy nosem. Ma być słyszalny, ale równocześnie na tyle subtelny, żeby nie powodował napięcia w gardle.
Obecność oddechu Ujjayi wspomaga koncentrację, komunikację i połaczenie z ciałem. Pogłębiając proces jego poznania, korygowania oraz akceptacji, czego naturalna konsewkencja jest pojawienie się poczucia spokoju, stabilności... dobrostanu. Praktyka jogi w naturalny sposób nabiera charakteru medytacji w ruchu, możliwe staje się również dłuższe, wolne od napięć i blokad przebywanie w wybranej asanie.
Obserwacja oddechu Ujjayi zasygnalizuje nam kiedy powinniśmy przejść do pozycji relaksującej lub skorygować zaplanowaną wcześniej praktykę. Ponieważ oddech podczas całej sesji powinien pozostać niezmienny w chwili, gdy pojawiają się jego zaburzenia, jest to znak, iż nasz organizm domaga się odpoczynku, zwolnienia. Respektowanie sygnałów pochodzących z ciała pozwala nam praktykować uczciwie z samym sobą i w zgodnie z tym co faktycznie jest dla nas dobre na dany moment.
Oddech Ujjayi reguluje ciepłotę ciała i generuje przepływ energii. W wyniku tarcia powietrza w płucach i gardle organizm rozgrzewa się od środka, a delikatne ruchy przepony masują organy wewnętrzne. Dzięki temu jesteśmy lepiej przygotowani do wykonywania asan wymagających wiekszej elastyczności, a organy wewnętrzne mogą być swobodnie oczyszczane z nagromadzonych toksyn. Ujjayi jest zatem w bezpośredniej relacji z oczyszczającym agni (ogniem jelit), z praną (oddechem życia) i z manas (umysłem). Wraz z nim elementy te krażą w nadis, tysiącu strumieni, rozprowadzając energię po całym ciele, wspomagając jego odkrywanie, oczyszczanie i przygotowując do odpowiedniej relacji ze światem zewnętrznym (yama).
Z oddechem Ujjayi warto się zaprzyjaźnić, poczuć jego rytm, wsłuchać w delikatny dżwięk... nie tylko na czas praktyki jogi, ale i w życiu codziennym, aby przejść ze spokojnym i niezmąconym umysłem nawet przez najtrudniejsze sytuacje życiowe. Już po kilku oddechach zwycięstwa powraca poczucie spokoju i równowagi. Ujjayi relaksuje, dodaje energii, pobudza uważność i chęć do działania.
A oto kilka wskazówek, które pomogą zrozumieć jego mechanizm.
1. Przyjmij wygodną dla siebie pozycję stojącą, siedzącą w lotosie lub siadzie skrzyżnym lub leżącą tak, aby broda znajdowała się na tej samej wysokości co czoło. Zwróć uwage to to, by plecy i talia były wydłużone i aktywne, ale bez zbędnych napięć. Klatka piersiowa otwarta, barki rozszerzone, ramiona i nogi ułozone wygodnie a twarz i szyja rozlużnione.
2. Zamknij oczy i zacznij obserwować swój oddech. Pod wpływem obserwacji będzie naturalnie zwalniał i pogłębiał się. Poczuj, jak miarowo i spokojnie porusza się w gardle, klatce piersiowej i brzuchu.
3. Następnie wyrównaj oddech, tak by wdech i wydech były równej długości. Wdech i wydech mogą trwać na początku po 3-4 sekundy, stopniowo dodawaj po sekundzie i dojdź do 8–10 sekund.
4. Koncentruj się na tym by utrzymać miękki, jednolity oddech. Zwróć uwagę, by ciało pozostało bez napięć. Jeśli pojawi się napięcie i dyskomfort, może to oznaczać, że wdechy i wydechy są za długie lub za krótkie.
5. Spróbuj wyszeptać dźwięk „ha” z zamkniętymi ustami i pamiętaj by rezonował on w gardle. Przenieś szeleszczący dżwiek oddechu na sam dół gardła.
6. Utrzymuj spokojne i nieruchome spojrzenie, skierowana do centrum. Oczy możesz mieć otwarte lub zamknięte. Utrzymując nieruchomy wzrok, nauczysz się skupiać stałą uwagę wewnątrz, na oddechu.
Praktykuj taki oddech przez 5–15 minut.
POCZUJ, PRZEŻYJ I DOŚWIADCZ........